Trix H0 Stoomlocomotief 18 201 - 25020

De Trix verrassingsloc voor 2023 heeft een ongelooflijk verhaal, de gebeurtenissen die leidden tot de bouw van een van de sierlijkste en krachtigste Duitse stoomlocomotieven ooit. 18 201 is de naam van de 180 km/u snelle hardloper die op 31 mei 1961 voor de eerste keer stomend naar buiten kwam uit de loods van de onderhoudswerkplaats Meiningen.

De loc was een geesteskind van de geniale ontwerper van stoomlocomotieven Max Baumberg. Hij was na de oorlog Directeur geworden van het Fahrzeug- und Versuchs-Anstalt Halle (FVA). Baumberg had een bijzondere voorliefde voor grote- en sterke sneltreinlocomotieven. Al in 1948 had hij uit het Westen de Badische IVh 18 314 verworven. Deze loc werd later bekend als "JORSCH". Na 1952 kwamen ook de, in Frankrijk gebouwde, vier cylinder locs 07 1001, 08 1001 en 79 001 onder Bambergs vleugels.

In die tijd ontstonden onder het spoorwegpersoneel de begrippen " Bamberg's Dierentuin" en "Bamberg's loc circus". Eind jaren '50 hadden de Fransozen Bambergs manege alweer verlaten. Daarom zocht hij naar een nieuwe "circus ster" die de, voor de export bestemde, nieuwe personenrijtuigen bij test ritten met een snelheid van 160 km/u kon trekken.

De enige loc bij de Reichsbahn die deze snelheid kon bereiken was de voormalige Henschel-Wegman loc, de 61 002. Met het onderstel en het drijfwerk van deze loc en een deel van het frame, en met delen van de "mislukte" hoge druk locomotief H 45 024 bouwde Bamberg een zeer moderne Pacific sleeptender locomotief met de asvolgorde 2'C1'. Als stoommachine gebruikte hij de standaard Reko ketel 39E. De nieuwe 18 201 was in elk opzicht uniek: De loc had reusachtige, 2,30 meter hoge drijfwielen, drie cylinders en en bracht 2150 PK op de rails. De spitse deur van de rookkamer herinnerde aan de Beierse S 3/6, de wind-geleide platen en de deels van afdekplaten voorziene zijkanten deden denken aan de Franse super-stoomloc 232-U-1.

Gestationeerd werd de nieuwe loc bij het BW Halle P waar ook de "Jorsch" thuis hoorde. Al snel bleek dat de 18 201 een top ontwerp was. Bamberg mocht trots op zijn hardloper zijn die op 12 oktober 1972 een snelheid van 182,4 km/u bereikte. Hiermee werd de prachtig ontworpen, groen gelakte, machine de snelste bedrijfsklare stoomlocomotief ter wereld.

Vanaf 1980 werd "Jimmo", zoals de 18 201 inmiddels genoemd werd, bijna alleen nog voor speciale ritten ingezet. Om langere reizen zonder oponthoud voor het laden van water en stookolie te kunnen maken plaatste men halverwege de jaren '80 een passende 2e tender bij die uiterlijk aan de loc aangepast werd. In 1985 mocht "Jimmo" vervolgens voor de eerste maal naar het Westen, naar het grote spoorwegjubileum in Neurenberg.

Twee jaar later was de loc te gast bij het 100 jarig bestaan van de Oostenrijkse Spoorwegen. Na de val van de Muur kon men "Jimmo" nog tot 1997 bij talrijke speciale optredens beleven en bewonderen en toen besloot de DB de loc buiten dienst te stellen.

De bekende musicus Axel Zwingenberger en de ondernemer Andreas Goldschagg slaagden er uiteindelijk in het DB museum ervan te overtuigen dat "Jimmo" aan hun zorg toevertrouwd moest worden. Zij lieten Bamberg's super-loc rijvaardig maken, richtten de firma Dampfplus op en zetten de 18-201 vanaf 2002 in voor speciale treinen in de hele Bondsrepubliek en in het omliggende buitenland.

Deze tweede, zeer succesvolle, carriere eindigde op 1 september 2018 toen de loc, kort voor de afloop van haar toelatingsdatum,tijdens een druk bekeken speciale rit kapot ging. Sinds 2019 is "Jimmo" eigendom van de prive spoorwegonderneming Wedler Franz Logistik die de machine op middellange termijn weer in bedrijf wil stellen. Op dit moment staat de ster van Max Baumberg goed beschermd in het Bahnbetriebswerk Nossen.

Overigens... Max Baumberg heeft het succesvol functioneren van zijn 18 201 nog 17 jaar, waarvan de laatste jaren met welverdiend pensioen, mogen beleven. Hij heeft nooit kunnen dromen dat zijn loc op enig moment ook in het Westen furore zou maken!

Het model

Het model heeft een digitaal decoder mfx+ en uitgebreide licht- en geluidsfuncties. Regelbare hoogvermogens motor met vliegwiel in de ketel. Aandrijving op 3 assen. Met antislipbanden. Locomotief en tender bestaan grotendeels uit metaal.

Standaard met ingebouwde rookgenerator met dynamische rookuitstoot die digitaal te bedienen is. Met de rijrichting wisselende driepunts verlichting, analoog ingeschakeld, digitaal bedienbaar. Machinistenhuis- en loopwerk verlichting en flakkeren van de vuurkist afzonderlijk digitaal te bedienen. Uitgerust met onderhoudsvrije, warm witte en rode LED verlichting.

Koppeling tussen loc en tender met NEM-koppelingsschacht en verstelbare kortkoppeling. Aan de tender een stroomvoerende koppeling in NEM schacht voor het schakelen van de voertuigverlichting op de tweede tender. Bufferhoogte van loc en tenders volgens NEM. Tweede tender aan beide zijden uitgerust met deelbare, stroomvoerende koppelingen.

Met een wipschakelaar op de bodem van de 2e tender kan gekozen worden aan welke kant het frontsein brandt. Dit frontsein is digitaal met de locomotiefdecoder te schakelen.De kleinst berijdbare radius is 360 mm. Voor gebruik in grotere bochten en voor opstelling in een vitrine wordt wisselbare zijbeplating zonder wiel-uitsparing onder het machinistenhuis bijgevoegd.Zuigerstang bescherm buizen, verwarmings- en remslangen zijn eveneens los bijgevoegd.

Totale lengte over de buffers ca. 40,8 cm.

Voorbeeld: Oliegestookte sneltrein stoomlocomotief18 201 met tweede tender. Voormalige locomotief van de Deutsche Reichsbahn van de DDR (DR/DDR), die als experimentele loc van de VES-M Halle (Saale) opgebouwd werd uit delen van de 61-002 en de H45-024. Het model geeft de toestand weer zoals de loc in 2017 voor speciale treinen ingezet werd.